Spraakkenmerken en de impact op het dagelijks leven bij het vaststellen van de ernst van een spraakproductiestoornis.
Anniek van Doornik-van der Zee, MSc.
Anniek van Doornik is als docent spraak- en taalontwikkelingsstoornissen verbonden aan de Hogeschool Utrecht en zij werkt op dit moment binnen het Lectoraat van de HU in samenwerking met Universiteit Utrecht aan haar promotieonderzoek naar de ernst van spraakproductiestoornissen.
Een grote groep kinderen die door de logopedist wordt onderzocht en gediagnosticeerd heeft een spraakproductiestoornis. Naast het vastleggen van de aard van een spraakproductiestoornis zou de logopedist ook aan moeten geven worden hoe ernstig de spraakproductiestoornis is. De ernst van een spraakproductiestoornis is echter niet zo makkelijk vast te stellen omdat een betrouwbare procedure en de benodigde instrumenten nog ontbreken. Overigens geldt dit ook voor andere logopedische problemen. Er is dus binnen diverse logopedische aandachtsgebieden behoefte aan een betrouwbaar concept voor de ernstbepaling.
Met het ICF-model als uitgangspunt ligt het voor de hand dat er bij een spraakproductiestoornis niet alleen gekeken wordt naar de kenmerken van de afwijkende spraak maar dat ook de gevolgen in het dagelijks leven bij de ernstbepaling worden betrokken. In het kader van de master Logopediewetenschap is onderzocht of dit concept, waarbij verschillende kenmerken van de spraak gecombineerd worden met de verstaanbaarheid in het dagelijks leven, geschikt is om vast te stellen hoe ernstig een spraakproductiestoornis op dat moment is. Het onderzoek is uitgevoerd bij 37 kinderen in de leeftijd van 4-8 jaar met en zonder spraakproductiestoornissen. Uit dit onderzoek bleek dat het combineren van de verschillende uitkomstmaten inderdaad een mogelijke indicatie zou kunnen opleveren voor de ernst van een spraakproductiestoornis. Het masteronderzoek geldt als pilotstudie en wordt voortgezet in het lopend promotieonderzoek naar de ernst van spraakproductiestoornissen waarin het concept voor ernstbepaling nader wordt onderzocht.
In deze presentatie zal ik het concept van ernstbepaling verder uitwerken en illustreren aan de hand van de resultaten van mijn onderzoek bij spraakproductiestoornissen. Het concept is breed toepasbaar en nodigt uit om ook voor andere logopedische problemen na te denken over het betrekken van de impact op het dagelijks leven naast het meten van bijvoorbeeld specifieke spraak-, taal- of stemkenmerken bij het vaststellen van de ernst van een logopedisch probleem.